Dolina Racławki, jedna z pereł małopolskiej części Jury Krakowsko-Częstochowskiej obok której leżą wsie Paczółtowice i Dubie, jest jedną z bardziej urokliwych tak zwanych dolinek krakowskich. Dzieje się tak za sprawą jej ukształtowania, ale również dzięki temu, że nie jest ona tak popularna jak Dolina Kobylańska, czy Będkowska. Nawet w typowe dla turystyki okresy wzmożonej aktywności spacerowiczów, kiedy to okolice Ojcowa przeżywają oblężenie, Dolina Racławki cieszy się względnym spokojem. Odwiedzam to miejsce regularnie i nawet w majówkę spotkałem tam zaledwie kilkudziesięciu turystów.
Rezerwat Przyrody Dolina Racławki – informacje ogólne
W rezerwacie będącym częścią NATURY 2000 i Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie o wielkości 470 ha, którego dnem jak można się domyśleć z nazwy płynie całkiem żwawy i obfity potok Racławka, mamy dostępne 3 szlaki piesze, ale nadają się one również na szlaki rowerowe. Dojazd, o którym na końcu wpisu, jest bardzo dogodny, dostępny jest także całkiem spory darmowy parking. 
Na parkingu stoi mapa topograficzna okolic w formie dużej tablicy. Co prawda zgubić się w którejkolwiek z dolinek krakowskich jest bardzo ciężko, ale zawsze proponuję zrobić przed wyjściem zdjęcie mapy czy to aparatem czy telefonem, jeśli nie posiadamy takowej w formie papierowej.
Geologia doliny
Zbocza są stosunkowo strome, całość zbudowana jest jak cała Jura ze skał wapiennych, są one następstwem zalewających w erze paleozoicznej te tereny mórz, które tworzyły osady widoczne teraz jako skaliste zbocza, wychodnie. Oczywiście kształt doliny został wyrzeźbiony w wapieniach, dolomitach 390 – 310 mln lat temu przez przepływającą wodę oraz dodatkowe czynniki krasowe mające wpływ na ostateczny kształt, w tym np. erozja. Swoją historię związaną z doliną ma też człowiek – w jednej z jaskiń znaleziono grób dziecka sprzed 27 tysięcy lat. Ponadto w okresie powstania styczniowego odbywały się tutaj walki.
Fauna i flora jest typowa Małopolski, szczególnie dla obszaru Krakowskiego Parku Dolinek Krajobrazowych. Jeśli chodzi o faunę to nie spotkamy tu wilka czy niedźwiedzia, ale bardziej typowe gatunki dla tych okolic – nietoperze, gryzonie czy gady, takie jak zaskroniec.
Brzegi doliny porasta przede wszystkim buczyna karpacka i grądy, dzięki czemu najładniej jest w okresie jesiennym. Na miejscu spotkać można 27 chronionych gatunków roślin, jak np. storczyk „Obuwik pospolity”.
Potok Racławka
Długi na nieco ponad 16 km potok, w całości znajduje się oczywiście na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Jest zasilany przez inny potok „Czubrówka”, a wpływa do jeszcze innego o nazwie „Szklarka”, który również posiada swoją dolinę. Racławka to płytki, rozłożysty potok, o stosunkowo wartkim nurcie, w połączeniu z jej zalesionymi zboczami tworzy malownicze meandry widoczne na zdjęciach.
Dolina Racławki – Szlaki pieszo i rowerem
Jak wspomniałem mamy dostępne 3 szlaki, a może bardziej pasuje tutaj słowo ścieżki – żółty, czerwony i niebieski. W tym dostępna ścieżka „turystyczno-dydaktyczna” opatrzona 13 tablicami informacyjnymi, niestety nie wszystkie zawsze są na miejscu. Tym nie mniej na tle pozostałych dolinek krakowskich, uważam, że ta trasa jest bardzo dobrze przygotowana.
Wspomniany szlak jest stosunkowo łatwy, dojście z parkingu (o którym poniżej) do Paczółtowic wynosi 4 km. Warto wybrać opcję z małą pętlą na końcu, co wraz z powrotem na parking daje jakieś 8 – 10 km. Nachylenia są bardzo łagodne, nie licząc opcjonalnego Wąwozu Stradlina, gdzie możemy zobaczyć ciekawe formy odsłoniętego piaskowca oraz wyżłobione koryto okazyjnie płynącego cieku wodnego. Najbardziej „widowiskowym” miejscem jest stosunkowo wysoka skarpa nad zakrętem Racławki, z której rozpościera się ładny widok – warto tutaj na chwilę przystanąć, żeby pokontemplować przyrodę.
Ciekawym miejscem jest też Skałka z Nyżą, czyli masyw wapienny ze schroniskiem skalnym, który niemal wchodzi w koryto Racławki oraz Źródło Bażana, będące siecią wywierzysk bijących chłodną wodą źródlaną, porośnięte kaczeńcami i miętą.
Co więcej, kiedy byłem tam pierwszy raz około 7 lat temu, dolina była wręcz zalana śmieciami, Racława przypominała szlak wodny dla butelek plastikowych. Obecnie ten problem zupełnie zniknął – jest czysto, a to dzięki chwalebnej akcji „Chce żyć w czystej gminie”, w czasie której zebrano ponad 50, 120 litrowych worków śmieci.
Podsumowując, tę ok. 4 – 5 km dolinę możemy spokojnie przemierzyć tak rowerem (sugeruję MTB, ale trekkingowy też da radę), jak i pieszo, bez problemu również z dziećmi czy sprawnymi seniorami.
Dolina Racławki – dojazd samochodem i autobusem
Jeśli jesteśmy szczęśliwymi posiadaczami samochodu, to dojazd ogranicza się do dotarcia na dobrze przygotowany parking, który znajduje się nieopodal bramy „Kopalni Odkrywkowej Dolomitu Dubie” – łatwo dostrzegalny punkt w Google Maps. 500 metrów dalej jest wspomniany parking – miejsce to zaznaczyłem na mapie poniżej. Jeśli chodzi o dojazd autobusem, to polecam skorzystać z serwisu online „Jak Dojade”, generalnie do Dubia dojechać można z Krakowa Autobusem nr 278. Dojazd samochodem z centrum Krakowa zajmuje około 40 minut.
Na koniec pozwolę sobie zaapelować do wszystkich turystów, aby zostawili to miejsce w takim stanie jak je zastali. Wszystkie śmieci zabierajmy ze sobą, dobrym uczynkiem będzie wręcz zabranie jakiegoś papierka czy butelki ze szlaku. Nie schodźmy z wyznaczonych tras, nie chodźmy po zboczach – cieszmy się Doliną Racławki w takim stanie w jakim jest teraz. Zdecydowanie polecam to miejsce jako miejsce np. weekendowego spaceru.
Poniżej również mapa topograficzna wraz z głównym szlakiem biegnącym dnem doliny:
Swietny pomysł na niedzielny spacer w okolicy Krakowa! Na pewno skorzystam, pozdrawiam, Andrzej Kuta
Pomocne są te relacje. Dziękuję.
Pana relacje z Podkrakowskich Dolinek są świetne, sporo można się z nich dowiedzieć o miejscach ciekawych………… odwiedzimy każde z nich. ‚Dzięki 🙂